2022 yılına kadar, Singapur kripto şirketlerinin faaliyetleri konusunda nispeten tarafsız bir yaklaşım benimsemiştir. Bu politika ve DBS Bank gibi önemli finansal aktörlerin katkısı sayesinde Singapur, sektör için bir “kripto merkezi” hâline gelmiştir.¹ Çin’in son derece muhafazakâr tutumu da Singapur’un kripto şirketleri için en iyi seçeneklerden biri olmasına neden olmuştur.²
Ancak bu durum, 2022 yılı başı itibarıyla değişmeye başlamıştır. Yılın ilerleyen aylarında Singapur, kripto ile ilgili konuları daha sıkı düzenlemeye başlamıştır. Ocak 2022’de, Singapur’un hem finansal otoritesi hem de merkez bankası olan Singapur Para Otoritesi (MAS) kripto para operatörlerine yönelik yönergeler yayımlamıştır. Bu yönergeler, kripto varlıkların “riskli doğası” nedeniyle, şirketlerin yalnızca kendi web siteleri, sosyal medya hesapları ve mobil uygulamaları üzerinden tanıtım yapmalarına izin vererek halka açık reklam ve promosyonları kısıtlamıştır. Bu kısıtlama, daha fazla düzenlemenin habercisi olmuş ve ilerleyen süreçte Singapur bu kapsamı genişletmiştir.
Singapur’un en büyük tüketici bankalarından biri olan DBS Bank, bireysel müşterilere yönelik bir kripto ticaret planı uygulayacağını açıklamıştır. Ancak son dönemde DBS Bank, yeni düzenleme sinyalleri nedeniyle bu planı uygulamaktan vazgeçtiğini açıklamıştır.⁴
Ne oldu?
Singapur Hâlâ Bir Kripto Merkezi mi?
5 Nisan 2022 tarihinde Singapur, kripto hizmet sağlayıcılarına ilişkin kuralları sıkılaştırmak amacıyla Finansal Hizmetler ve Piyasalar Yasası’na eklenecek yeni bir yasayı kabul etmiştir. Yeni yasanın temel noktaları şu şekilde özetlenebilir:
1) MAS'a olağanüstü yetkiler verilmiştir. Örneğin yeni yasa ile birlikte MAS finans sektöründe önemli pozisyonlarda çalışacak kişilerin uygun olmadığını tespit etmesi durumunda, bu kişilerin görev yapmasını yasaklayabilecektir. 5
2) Siber saldırıya uğrayan veya hizmet kesintisi yaşayan şirketler için azami para cezası artırılmıştır. Bu gibi durumlarda uygulanacak üst sınır artık 1 milyon Singapur doları (yaklaşık 737.050 Amerikan doları) olmuştur
Singapur merkezli olup yurtiçinde faaliyet gösteren aktörler zaten düzenlemeye tabiyken, Singapur merkezli ancak yurtdışında faaliyet gösteren şirketler de artık denetime alınmıştır.⁸ Yeni yasaya göre, bu firmaların da Singapur’da lisans alması gerekmektedir. Öncesinde bu şirketler, kara para aklamayı önleme (AML) ve terör finansmanını engelleme (CFT) düzenlemelerine tabi değildi.⁹ Şu anda ise bu lisans gereklilikleri, şirketlere yeni yükümlülükler getirmekte ve yerel AML/CFT gerekliliklerine uyma zorunluluğu doğurmaktadır.¹⁰
Singapur’un kripto merkezi imajı sadece bu yeni yasayla zedelenmiyor; yasaların keyfî şekilde uygulanabileceği algısı da bu imaja zarar veriyor. MAS’ın lisanslama süreci oldukça uzun sürmekte ve kripto şirketleri açısından daha fazla belirsizlik yaratmaktadır. Örneğin, MAS’a şimdiye kadar 500 başvuru yapıldığı, bunlardan 170’inin dijital ödeme token hizmeti sunmayı hedeflediği biliniyor; ancak bugüne dek sadece 4 lisans verilmiştir.¹¹ MAS’ın ayrıntılı denetimleri nedeniyle bazı şirketler, örneğin Tokenize, lisans alana kadar faaliyetlerine istisnai durum (exemption status) altında devam etmektedir.¹²
Bu tür keyfî istisna uygulamaları, kripto şirketleri üzerindeki yük ve belirsizlikle birleşince Singapur’u artık daha az dostane ve bir yenilik merkezi olmaktan uzak hâle getirebilir. Nitekim, kripto devi Binance, lisans başvurularını geri çekmiştir. Binance bu kararı ticari gerekçelerle aldığını savunsa da,¹³ bu durumun yeni yasa bağlamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır.
Aslında Singapur bu yeni düzenlemelerde yalnız değildir; Tayland, Endonezya ve Çin de kripto paralar konusunda kısıtlayıcı önlemler almıştır.¹⁴ Ancak bu müdahaleler Singapur’da daha yumuşak ve destekleyici görünmektedir. Zira diğer ülkelerde genelde doğrudan yasaklamalar tercih edilmektedir.¹⁵
Diğer yandan, bazıları bu düzenleme değişikliğinin Singapur’da faaliyet gösteren şirketlerin güvenilirliğini artırdığını ve böylece kripto sektörünün itibarının düzeltilebileceğini savunmaktadır.¹⁶ Hatta yeni yasa sonrası, Bitcoin değerinin artış gösterdiği de kaydedilmiştir.¹⁷
Sırada ne var?
Bazı çevreler Parlamento’nun bu hamlesini bir geri adım olarak değerlendirirken, bazıları bunu sektörün itibarı açısından ileriye dönük bir adım olarak görmektedir.¹⁸ Kripto sektörü üzerindeki etkileri günbegün gözlemlenmeye devam ederken, bu gelişmeler sektör aktörlerinin aklında yeni soru işaretleri oluşturmakta ve maliyet-fayda analizinin yeniden gözden geçirilmesini zorunlu kılmaktadır.
- Forkast News: Singapore’s Reputation as a Crypto Hub Image Fading, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.youtube.com/watch?v=mpUnY51mxoA on April 15, 2022.
- Forkast News: Singapore reinvents its “Crypto Hub” image, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi https://www.youtube.com/watch?v=qdOUTSBaNnk&t=276s
- Sinclair, Sebastian: Singapore Crypto Firms Operating Abroad Must Now Be Licensed Under New Law, 5 Nisan 2022 tariihnde erişildi. https://blockworks.co/singapore-crypto-firms-operating-abroad-must-now-be-licensed-under-new-law/ on April 14, 2022.
- Forkast News: Singapore’s Reputation as a Crypto Hub Image Fading, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi https://www.youtube.com/watch?v=mpUnY51mxoA
- Mokhtar, Faris: Singapore Passes Law to Tighten Rules for Crypto Providers, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-04-05/singapore-passes-law-to-tighten-rules-for-crypto-providers on April 14, 2022.
- Mokhtar, Faris: Singapore Passes Law to Tighten Rules for Crypto Providers, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-04-05/singapore-passes-law-to-tighten-rules-for-crypto-providers
- Mokhtar, Faris: Singapore Passes Law to Tighten Rules for Crypto Providers, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-04-05/singapore-passes-law-to-tighten-rules-for-crypto-providers
- Loh, Dylan: Singapore’s crypto players face added scrunity under new law, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://asia.nikkei.com/Spotlight/Cryptocurrencies/Singapore-s-crypto-players-face-added-scrutiny-under-new-law
- Mokhtar, Faris: Singapore Passes Law to Tighten Rules for Crypto Providers, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-04-05/singapore-passes-law-to-tighten-rules-for-crypto-providers
- Seah, Jessica: Is Singapore’s New Crypto Legislation a Double-Edged Sword, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.law.com/international-edition/2022/04/11/is-singapores-new-crypto-legislation-a-double-edged-sword/
- Forkast News: Singapore reinvents its “Crypto Hub” image, 14 Mart 2022 tarihinde erişildi. https://www.youtube.com/watch?v=qdOUTSBaNnk
- Hamacher, Adriana: Singapore Offers Crypto a Safe Haven in Turbulent Times, 18 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://decrypt.co/76519/singapore-offers-crypto-a-safe-haven-in-turbulent-times
- ] Sinclair, Sebastian: Singapore Crypto Firms Operating Abroad Must Now Be Licensed Under New Law, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi https://blockworks.co/singapore-crypto-firms-operating-abroad-must-now-be-licensed-under-new-law/
- Loh, Dylan: Singapore’s crypto players face added scrunity under new law, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://asia.nikkei.com/Spotlight/Cryptocurrencies/Singapore-s-crypto-players-face-added-scrutiny-under-new-law on April 14, 2022.
- Seah, Jessica: Is Singapore’s New Crypto Legislation a Double-Edged Sword, 11 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.law.com/international-edition/2022/04/11/is-singapores-new-crypto-legislation-a-double-edged-sword/ .
- Seah, Jessica: Is Singapore’s New Crypto Legislation a Double-Edged Sword, 11 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.law.com/international-edition/2022/04/11/is-singapores-new-crypto-legislation-a-double-edged-sword/
- Outlook Money Team: Singapore Passes Law For Crypto Providers; Bitcoin Rises, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi. https://www.outlookindia.com/business/singapore-passes-law-for-crypto-providers-bitcoin-rises-news-190191 on
- ] Loh, Dylan: Singapore’s crypto players face added scrunity under new law, 5 Nisan 2022 tarihinde erişildi https://asia.nikkei.com/Spotlight/Cryptocurrencies/Singapore-s-crypto-players-face-added-scrutiny-under-new-law