Nisan 20, 2022

Farklı Yargı Alanlarında Kripto Vergileri -I

Kripto para ile ilgili yatırım seçenekleri, son birkaç yıl içinde diğer yatırım alternatiflerine göre giderek daha fazla tercih edilmektedir. Kullanımındaki ani artış ve fiyatlardaki dalgalanmalar nedeniyle, kanun koyucuların AML, KYC ve vergilendirme gibi yasalarla finansmanı ve doğrulamayı kontrol etmek için bu alanı düzenlemeleri kaçınılmazdır.

Bu bağlamda, çeşitli yetki alanlarında farklı yasalar çıkarıldı. En dikkat çeken düzenlemelerden biri kripto para ile yapılan yatırım veya herhangi bir işlemden elde edilen gelirler ve değer artışları üzerinden ödenen vergiler oldu.

Bu makale, kripto para birimlerini yasal olarak nasıl belirledikleri ve kripto vergilendirmesine nasıl yaklaştıklarıyla ilgili olarak üç yargı bölgesini, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Almanya'yı incelemektedir.

Amerika Birleşik Devletleri

ABD Gelir İdaresi (Internal Revenue Service – “IRS”) tarafından yayımlanan Notice 2014-21 uyarınca, kripto paralar sanal varlık değil, mülk (property) olarak kabul edilmektedir. Dolayısıyla sermaye ve gelir kazançları, ilgili formlar aracılığıyla IRS’e bildirilmelidir. Değer, genel vergilendirme kavramı uyarınca sermaye kazancı veya gelir üzerinden vergilendirilir. Kripto vergilendirmesinde değer, farklı oranlarda vergilendirilebilir. Bu nedenle, kriptonun nasıl edinildiği ve elde tutulma süresi gibi unsurların belirlenmesi büyük önem taşır. IRS, son yıllarda kripto kaynaklı gelirlerdeki artış nedeniyle vergilendirme konusunda oldukça katı bir yaklaşım benimsemiştir. Örneğin, 2018 yılında IRS, Coinbase’e karşı açtığı davada, kazançlarını beyan etmeyen müşterilerin kimlik bilgilerini talep etmiştir. Daha sonra yaklaşık 11 milyar dolarlık beyan edilmemiş kripto para işlemleri nedeniyle şüpheli mükelleflere uyarı mektupları gönderilmiştir..1

Bilindiği üzere 2021 yılı içerisinde kripto para kullanımı ve fiyat dalgalanmaları artış göstermiştir. Fiyat dalgalanmaları nedeniyle yatırımcılar mali yıl içerisinde büyük kazançlar ve kayıplar yaşadı. Dolayısıyla bu yıl ciddi bir gelir elde edildiği görülmüş, bu da vergilendirme konusunun daha kritik hale gelmesine yol açmıştır. 18 Nisan 2022, 2021 yılı içinde elde edilen sermaye kazançları ve gelirler için vergi beyannamelerinin verilmesi ve taleplerin bildirilmesi için son tarihtir. Vergilendirilmiş değer oranını belirlemek için, vergilendirilebilir ve vergilendirilemez olaylar arasındaki farkı anlamak önemlidir.2

Vergilendirilemeyen olaylar; Vergilendirilemeyen olaylar, kriptoyu satmaya çalışmadan elde tutmak gibi kazançların henüz gerçekleşmediği faaliyetlerdir. Kripto doğrudan bir yardım kuruluşuna transfer edildiğinde de kesinti talep etmek mümkündür. Aynı kişiye ait cüzdanlar arasında satış yapılmadan yapılan işlemler de vergiye tabi değildir. Hediye olarak kripto almak ya da vermek bazı koşul ve sınırlamalarla vergiye tabi değildir, örneğin alıcı başına 15.000 doları aşan hediyelerde vergilendirmenin sorgulanabilirliğini önlemek için hediye vergisi beyannamesi vermek faydalı olabilir. Kişi, stake etme veya satma gibi vergiye tabi olaylara katılmadığı sürece bu faaliyetler vergi kapsamı dışındadır.3

Vergiye tabi olaylar; Faaliyetlerin vergiye tabi olup olmadığını ayırt ettikten sonra, "sermaye kazancı" ve "gelir" kavramlarını anlamak önemlidir.

Sermaye kazancı vergileri; Yukarıda satılana veya stake edilene kadar kripto tutmanın vergiye tabi olup olmadığı değerlendirilmiştir. Kriptoyu ilk etapta ödendiğinden daha fazla nakit karşılığında satmak vergiye tabidir. IRS'nin gözünde, harcama yapmak, ticaret yapmak ve para birimini farklı paralara değiştirmek, kriptonun satılmasına eşittir, çünkü bu faaliyetler kriptonun teknik olarak satılmasına yol açar. Bu nedenle, hizmet veya mal karşılığında dönüştürme ve harcama, sermaye kazancı vergilerine tabidir. Bununla birlikte, zararla satılmaları halinde zararların vergiden düşülmesi her zaman mümkündür.4

Gelir vergileri; Gelir vergileri, vergilendirilebilir gelire, yani izin verilen kesintiler düşüldükten sonraki toplam gelire, gelir arttıkça artabilen bir vergi oranı uygulanarak belirlenir. Çalışan olarak kripto ile ödeme almak, kripto karşılığında hizmet veya mal sağlamak, kripto madenciliği faaliyetleri, ödül veya teşvik olarak kripto almak, airdrop almak, staking ödülleri almak ve kripto tutarak getiri elde edilen gelir elde etmek, gelir üzerinden vergilendirilebilecek gelir faaliyetleri türleri olarak kabul edilir. Vergi oranı, faaliyet türlerine göre değişebilir, örneğin madencilik faaliyetleri için kazançlar, madeni paralar elde edildiğinde piyasa değerine dayanır.5

Hangi vergi türlerinin oluştuğu belirlendikten sonra uzun ve kısa vadeli kazanç ve kayıplar ile kazançlar değerlendirilerek verginin doğru oranda beyan edilmesi sağlanmalıdır.

Daha fazla bilgi için lütfen şu adresi ziyaret edin

https://www.irs.gov/

Kanada

2021'de nakde çevrilen kripto varlıklara ilişkin vergi başvuruları 30 Nisan'a kadar sürecek. Kanada'nın vergilendirmeden sorumlu üst kurumu olan Kanada Gelir Ajansı ("CRA") tarafından yayınlanan kılavuza göre, vergiye tabi olaylar meydana geldiğinde kripto vergilerinin ödenmesi gerekiyor. CRA'nın gözünde, kripto para biriminin elden çıkarılması, kripto vermek, satmak veya aktarmak anlamına gelir. Bu nedenle, herhangi bir kripto para birimi mal veya hizmetler için ödeme yapmak üzere kullanıldığında veya satıldığında, hediye edildiğinde, takas edildiğinde veya fiat para birimine çevrildiğinde vergiye tabi olaylar meydana gelir.6

Ticari Gelir; Ticari geliri belirlemek bazen zordur, çünkü her bir vakanın ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Ancak, ticari faaliyetler, mal veya hizmetlerin tanıtımı, kar elde etme amacı, bütçe, plan gibi ticari faaliyetlerin yönetilmesi gibi bazı göstergeler olabilir. CRA aşağıdakileri arar ticaretin doğasındaki endişe macerası belirlemek için^.7CRA, faaliyetin ticari amaçları olup olmadığını belirlemek için madencilik faaliyetleri ve kripto para borsası işletmek gibi bazı işlemler ve örnekler için de kılavuz yayınlamıştır^.8

Gelir vergisi oranları Kanada'daki eyaletlerde değişiklik gösterebilir. Federal küçük işletme kesintisine hak kazanmak için yeterli gelir elde edildiğinde oranlar genellikle daha düşüktür. Çoğu bölge, kendi sınırlarını belirleyebilmelerine rağmen, federal işletme sınırını bir rehber olarak kullanır. Bu sınırdan daha fazla kazanan bir işletme daha yüksek bir vergi oranı ödeyecektir.9

Sermaye Kazançları;

Ticari gelirle sonuçlanmayan ve satın alma fiyatından daha fazlasına satılan kripto para satışları, CRA tarafından sermaye kazancı olarak kabul edilir. Sermaye kazançları vergi yılının geliridir ve sermaye kazançlarının yarısı vergilendirilir.Sermaye vergileri Dahil Etme Oranı üzerinden hesaplanır. Bu oran, vergilendirilebilir sermaye kazançları ve izin verilen sermaye kayıpları ile hesaplanan toplam Dahil Etme Oranının çeşitli durumlarında dalgalanır.10

Daha fazla bilgi için lütfen https://www.canada.ca/en/revenue-agency.html adresini ziyaret edin.

Almanya

Almanya Federal Merkez Vergi Dairesi(Bundeszentralamt für Steuern veya "BZSt") kripto para birimini mülk değil özel para veya özel varlık olarak kabul ettiğinden beri Almanya, son birkaç yıldır bireylerin yatırım yapması için kripto dostu bir ülke olmuştur. Özel varlıkların vergi avantajları vardır. Kripto para birimleriyle faaliyetlerin yönetilmesine ilişkin bazı katı kurallar olmasına rağmen, vergi kuralları diğer ülkelere göre daha esnektir. Kripto ile ilgili işlemler, özel varlık olarak kabul edildikleri için gelir vergisine tabidir.

Vergiler yalnızca kripto satın alındığı yıl satıldığında ortaya çıkar, bu da yalnızca kısa vadeli alım satımların, madenciliğin ve stake etme faaliyetlerinin vergiye tabi olduğu anlamına gelir. Kripto kazançları, bir yıldan uzun süre elde tutulursa vergi yükümlülüğünün dışında tutulacaktır. Ek olarak, yılda 600 € değerindeki satışlardan elde edilen kripto kazançları da muaf tutulmakta ve bu da bireyleri HODLers olmaya çekmektedir. Bu nedenle, kripto para birimlerini sık sık yer değiştirmeyen kripto tüccarları tarafından uzun vadeli yatırım için kullanmak, Almanya'da vergiden muaf karlar sağlayabilir.11

Vergiye tabi olaylar: Vergiye tabi olaylar, aynı yıl içinde 600 € değerinde kar elde ederek kriptoyu satın alma ve satma ve satın alma tarihinden itibaren on yıl içinde kriptoyu satma, faiz veren stake etmede kullanılan, stake etme, madencilik gibi bir gelir elde etme yolu olarak kullanılması durumunda ortaya çıkar. Ayrıca, kriptodan kriptoya ve kriptodan fiat'a yapılan satışlar da ödenen ücretlerin düşülmesi avantajlarıyla vergiye tabidir. Vergiye tabi tutar, kripto paradan elde edilen net kârdır ve madencilik faaliyetlerindeki enerji varsayımları gibi ilgili maliyetlerin düşülmesi mümkündür.12

Sonuç olarak kripto varlıklara yönelik vergiler, kısa vadeli kazançları vergilendirmek için kullanılan bireysel gelir vergisi oranına göre hesaplanır. Vergiler her yıl 31 Temmuz'da ödenmelidir. Son bir yıl içinde kripto para alım satımı yapılmışsa beyan edilmesi gereken gelir vergisi beyannamesinin kripto toplamlarının beyan edilebilmesi için gelir beyannamesi formundan ayrı bir "diğer gelir" formu ile beyan edilmesi gerekecektir. Bu verginin yanı sıra, dayanışma vergisi (solidarity tax) adı verilen ve gelir vergisinin %5,5'i ile sınırlı olan zorunlu bir ödemenin yapılması da gerekmektedir.

Sonuç

Son yıllarda artan kripto yatırım faaliyetleriyle birlikte çeşitli tartışmalara konu olan kripto vergilendirmesi için her ülkede farklı süreçler söz konusu. Bu yazıda bahsi geçen üç ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Almanya'nın kripto paraları yasal olarak nasıl belirledikleri ve genel kapsamda kripto vergilendirmesine nasıl yaklaştıkları incelenecektir. Detaylı bilgi ve süreçler için lütfen ilgili ülkelerin vergi daireleri ve kurumlarının açıklamalarını ve gerekli belgeleri inceleyiniz.

Bir sonraki yazımızda dikkat çeken ülkelerdeki kripto para birimlerinde vergilendirme endişesini inceleyeceğiz.